تودیع پروانه اعضای هیات مدیره در گفت و گو با چهار نفر از وکلای دادگستری

 گفتگو با دکتر کامران آقایی -سعید باقری - کامبیز زندیه - شهناز سجادی
گفت و گو از مرتضی شیخ الاسلامی
دو دیدگاه در بین وکلای دادگستری برای عضویت در هیات مدیره کانون وکلا در حال حاضر وجود دارد . دیدگاه اول این است که همچنان مانند قبل افرادی که در هیات مدیره کانون وکلا فعالیت می نمایند بدون دریافت مزایا و دستمزدی به خدمت  به همکاران خود ادامه دهند و دیدگاه دوم که به صورت فرض مطرح می شود اینکه اعضای هیات مدیره قبل از ورود به هیات مدیره در طول دوره عضویت پروانه وکالت خود را تودیع نمایندو به کانون مسترد نمایند و از کانون وکلا دستمزد دریافت نمایند .
محاسن و معایب دیدگاه های فوق چه می باشد و چرا وضعیت فعلی باعث شده است که بحث فرض دوم به وجود آید را با چند نفر از وکلای دادگستری به صحبت نشسته ایم که خالی از لطف نمی باشد :

سعید باقری کاندیدای انتخابات هیات مدیره کانون وکلای دادگستری مرکز
معایب و فساد وضعیت فعلی بسیار است
نمایندگی مطالبات وکلا در هیات مدیره کاون های وکلا الزامات و مقتضیاتی دارد که در صورت عدم تمکین به آنها خواسته یا ناخواسته این فرصت خدمت به جامعه وکالت می تواند به تهدیدی علیه اعضای هیات مدیره و نیز صنف وکالت مبدل شود .
از دیرباز در بین وکلا بحث قبح انجام وکالت توسط اعضای هیات مدیره در طول ایام عضویت ایشان مطرح بوده است که این موضوع در چند سال اخیر به صورت جدی تر در معرض تحاطی و تبادل افکار وکلا قرار گرفته است نگارنده در این  مقال بنا دارد به تحلیل مضرات و معایب همزمانی انجام وکالت و عضویت در هیات مدیره کانون های وکل بپردازد و البته راهکار تامین مالی اعضای هیات مدیره در این ایام را نیز ارائه خواهد نمود.
واضح است که انجام وکالت توسط اعضای مذکور باعث اختصاص اوقات زیادی در جهت مدیریت بر پرونده های وکالتی و ساماندهی امور موکل اعم از مذاکره با موکل ، تنظیم دادخواست ، تهیه لوایح مربوطه ، مراجعات مکرر به دادگستری و ... می گردد . و این امر ضمن صرف وقت زیاد تمرکز فکری و تنظیم زمانی این عضو را برای پرداختن به وظایف اصلی خود در کانون با اخلال مواجه می نماید .
از جمله معایب دیگر این است که حضور عضو هیات مدیره در محاکم و دادسراها در مقام وکیل مقابل سایر وکلا بالاخص در زمانی که قاضی پرونده از سمت عضو هیات مدیره اطلاع دارد باعث بروز سوء تعبیر وکیل مقابل و موکل وی و حتی احتمال وقوع اتفاقات غیر قضایی را در پرونده محتمل می نماید و این امر حسن ظن وکیل مقابل و موکل وی را ممکن است در رای نهایی دادگاه به سوء ظن و سوء تعبیر تبدیل نماید و احتمال خدشه بر بی طرفی قاضی نیز در چنین مواردی وجود خواهد داشت .
یادمان باشد که به هر حال قاضی هر دادگاه دیر یا زود برای اخذ پروانه وکالت باید به هیات مدیره کانون مراجعه نماید و این امر ممکن است خدای ناکرده در تصمیم قضایی قاضی حتی اندکی تاثیر غیر قضایی ایجاد نماید . (به هر حال اینجانب که سالها است در کمیسیون تحقیق وبررسی کانون می باشم بعضاً شاهد توصیه قضات غالبا غیر موجه برای اخذ پروانه وکالت توسط برخی اعضای هیات مدیره بوده ام !!) عضویت در هیات مدیره  برند محسوب می شود و متاسفانه غالب قضات از سمت اعضای هیات مدیره مطلع می شوند ، اینجانب شخصا بارها در دادگستری شاهد برخورد متفاوت و تبعیض امیز قضات با وکلای عضو هیات مدیره در مقایسه با سایر وکلای غیر عضو بوده ام . به نظر اینجانب انجام دو امر فوق به صورت توام با شئونات وکالتی اعضای هیات مدیره سازگار نیست  .
از دیگر معایب این امر می توان به این نکته اشاره کرد که بی احترامی هایی که بعضا توسط دادگستری ها با وکلا می شود در صورت انجام این بی حرمتی نسبت اعضای هیات مدیره و بالاخص رئیس کانون به نوعی موجبات وهن مدیریت و متولیان جامعه وکالت را در پی دارد چراکه رئیس کانون همشان دادستان کل محسوب می شود و بی احترامی به ایشان بی احترامی به تمامی وکلا محسوب خواهد شد لذا عقلانیت و حفاظت از این نهاد مدنی ایجاب می نماید که اعضای محترم هیات مدیره در طول ایام عضویت پروانه خود را به لحاظ احترام به وجدان عمومی وکالت و رفع سوء تعبیرها و شائبه های احتمالی تودیع نماید تا ساحت محترم خود را از این موارد مبرا سازد . بدیهی است اینجانب معتقدم انجام وکالت در پرونده هایی که این قشر از وکلای محترم قبل از عضویت در هیات مدیره به عهده گرفته اند به ناچار منعی نخواهد داشت ضمن اینکه کانون وکلا ملزم است برای اعضای هیات مدیره به نسبت ساعات حضور ایشان در کانونن وکلا و برای تامین مالی آنها حقوق ماهیانه تعیین نماید .

کامبیز زندیه  عضو هیات مدیره کانون وکلای دادگستری مرکز
محاسن وضعیت فعلی بیشتر از تودیع پروانه می باشد
دو دیدگاه وجود دارد یکی اینکه مثل قبل  اعضای هیات مدیره فعال حرفه ای باشند در انتخابات هیات مدیره شرکت نمایند و با اعتماد وکلا وارد هیات مدیره بشوند و همچنان به صورت رایگان در خدمت کانون باشند این دیدگاه اول محاسن و معایبی دارد . محاسن آن این است که چون وکیل دادگستری فعالیت وکالتی دارد مشکلات ناشی از حرفه را لمس می کند به صورت عملی و جدی تر وضعیت وکلا را درک می کند و حسن دوم این است که از لحاظ روانی مجانا در خدمت همکاران می باشد و کاری که انجام می دهد ارزش معنوی بسیار بالاتری دارد تا کاری را که بخواهد برای ان هزینه دریافت نماید معایبی را این دیدگاه دارد این است که ممکن است وکیل دادگستری خدای ناکرده به جهت انجام امور وکالتی خود در این منصب قرار بگیردو فی الواقع وقتی را که باید برای کانون بگزارد آن وقت را برای پرونده های خود بگذراند و وقت اداره امور شخصی را به امور کانون وکلا ترجیح دهد که این یک عیب بزرگ است و عیب دیگر اینکه خدای ناکرده تصوری وجود داشته باشد که با قرار گرفتن در منصب هیات مدیره وجه و مقبولیتی پیدا نماید و از این وجهه برای جذب امور وکالتی خود استفاده نماید که این هم پسندیده نیست .
دیدگاه دیگری که مطرح می شود این است که عضو هیات مدیره در زمان عضویت پروانه وکالت خود را مسترد نماید و به جای آن حقوق مشخصی را از کانون دریافت نماید یعنی غیر از وضعیت موجود این موضوع نیز هم محاسن دارد و هم معایب .  ارزش کار حرفه ای وکیل دادگستری از لحاظ روانی ایجاد می شود این است که کار را در مقابل مزد انجام می دهد و بعد صحبت نظارت نیز مطرح می شود که چه کسی نظارت بر اعمال اعضای هیات مدیره حقوق بگیر دارد خودشان بر خودشانن نظارت خواهند داشت یا ارگان دیگری باید نظارت نماید در وصرتی که در انجام وظیفه رایگان حداقل از درون شخص به خاطر اشتیاقی که به صنف خود دارد فعالیت می نماید عیب دیگر اینکه وکیل دادگستری که عضو هیات مدیره می شود از دادگستری بریده می شود و عملاً نمی تواند برمشکلات روز وکلا را اشراف داشته باشد و برای بعد از دوران هیات مدیره نیز مشکلات عدیده ای برای وکیل به وجود می اورد برای برگشت به کار وکالتی خود . محاسن آن این است که به صورت موظف وقت برای کانون وکلای می گذارد در این صورت نیز مشکل اول نمود پیدا می کند یعنی ناظری بر این که آیا این وقت در قبال حقوقی که می گیرد گذاشته می شود یا نمی شود و چون در ازای دستمزد است اگر وقتی برای کانون می گذارد توقع اصلاح اضافه درآمد و اضافه کار دارد که به طور کلی به نظر اینجانب معایب دیدگاه دوم بر دیدگاهی که در حال حاضر انجام می شود بسیار است . اینجانب با دیدگاه اول و بر روی عشق و علاقه  ،پای به هیات مدیره گذارده ام و توصیه اینجانب نیز به همکارانی که وارد هیات مدیره می شوند این است که بر روی علاقه باشدو پیشنهاد می نمایم اگر شخصی نمی تواند اولویت کار در کانون را نسبت به فعالیت شخصی بدهد نامزد انتخابات صنفی نباشد .  تا آنجا که اطلاع دارم در اکثر کانون های وکلا نیز وکلای در هیات مدیره ها بدون دریافت هزینه ای مشغول به فعالیت می باشند .

شهناز سجادی – دادیار دادسرا و کاندیدای انتخابات هیات مدیره کانون وکلای دادگستری مرکز 
اگر اعضای هیات مدیره پروانه خود را تودیع کنند دیگر صفت وکالت ندارند 
با توجه به اینکه وظایف کانون وکلادر ماده6 قانون لایحه تعریف شده و امورات و وظایف کانون عمدتا توسط اعضای هیات مدیره انجام نمی شود و توسط ارگانها و دادسرا و دادگاه ، اداره معاضدت ،کمیسیون های مختلف اعم از کاراموزی و نظارت و... انجام می شود و لذا نقش هیات مدیره تصمیم گیری در سطح کلان  است که حتی در قالب مصوبه ها دخالت اجرایی نیز ندارد و حضور ثابت اعضا به عنوان موظفی نیاز نیست البته حضور رئیس و نایب رئیس موضوعیت دارد و کانون در قبال این اشخاص باید تعهد مالی داشته باشد ودر مورد بقیه اعضا نظرم این است برای حضور مستمر اعضا حق جلسات در نظر گرفته شود و از طرفی موضوع تودیع پروانه بسیار بحث می شود که باید بگویم در لایحه استقلال اعلام می دارد اعضای هیات مدیره از بین وکلای پایه یک انتخاب می شود و تودیع پروانه ایشان ممکن است صفت وکالت را از ایشان بگیرد و موارد قانونی به وجود آید و دیگر اینکه بعضی از اعضا دارای موقعیت اجتماعی و سیاسی در جامعه هستند که  بر این فرض مانع حضور چنین افراد تاثیر گذار خواهد شد .    

دکتر کامران آقایی عضو هیات مدیره کانون وکلای دادگستری مرکز
محدودیت باعث می شود مدیران توانمند کاندیدای عضویت در هیات مدیره نشوند 
در اصول کلی حقوقی بحثی وجود دارد و آن این است که هر جایی که بین منافع فردی بین شخص تصمیم گیرنده و یا مدیر با آن گروه تعارضی وجود داشته باشد مقررات باید به ترتیبی تنظیم  شود که این تعارض به نفع گروه حل و فصل شود. برای مثال یک وزیر و مقام سیاسی اطلاعاتی به دست می آورد که ممکن است منافع اقتصادی را به همراه داشته باشد مقررات باید به ترتیبی وضع شوند که این شخص نتواند از اطلاعات خود منافعی ببرد مثلاً سیستم نظارتی طراحی می شود و امور فردی شخص را در موضوع های خاص منع می نمایند و یا نظیر این مطالب.در مورد کانون وکلا به نظرمن اگرجهت کانون به این سمت باشد که در نهایت هیات مدیره کانون فعالیت وکالتی نداشته باشد این وضعیت وضعیت مناسب تری است ولی در خصوص وضعیت فعلی کانون به نظرم یک تقسیم بندی قابل توجه باشد و  یکی اینکه در خصوص فرصت و فراغت و در مجموع در خدمت وکلا بودن است نکته قابل طرح این است که در این قسمت البته اعضای هیات مدیره قطعاً باید به تلاش اولیه آنها در اختیار بودن وکلا و در دسترس بودن وکلا  باشند و حتی شایسته است که رئیس و نواب رئیس هیات مدیره  فعالیت وکالتی نداشته باشند عرض می کنم خارج از مقررات قانون به عنوان یک منشور اخلاقی تنظیم  گردد . نکته دیگر این است که کسانی این نگرانی را مطرح می کنند که فعالیت وکالتی در تصمیم گیری های و اقدامات هیات مدیره تاثیر گذار باشد ترتیبی استقلال وکیل را تحت تاثیر خودش قرار دهد. اگر همچین وضعیتی را در نظر بگیریم و وکیل فعالیت وکالتی انجام ندهد در مجموع به نفع جامعه وکالت خواهد بود اما از جهت مقابل بررسی کنیم باید به اندازه ای بگوییم واقعی نیست اما نکته قابل طرح این مساله باعث می شود کسانی که مدیران توانمندی هستند در مجموعه وکلای دادگستری اگر با این محدودیت برخورد کنند ممکن است نامزد هیات مدیره نشوند و استانداردهای وکالتیا مدیریت وکالت در جامعه ما پایین بیاید . نکته دیگر قابل توجه این است که نهاد صنفی هستیم و در نهاد صنفی مقرراتی از این دست باعث نمی شود صنف تقویت بشود مضافا در کانونی مثل کانون وکلا این یک بار مالی هنگفتی دارد که درآمد زیادی ندارد و از جهت مالی کانون تنزل پیدا می کند و این نکته که دغدغه دسترسی به اعضای هیات مدیره درست است ولی مطلب مهمتر این است که هیات مدیره بیاید طراحی کند راهبردی را که در راستای آن راهبرد کلی حرکت کند و علاوه بر آن سیستم شفافیتی باشد که وکلای دادگستری که اعضای هیات مدیره خود را انتخاب می کنند  متوجه بشوند که در مجموعه چه کسانی هستند و  پیگیر کار وکلا می باشند و چه کسانی کم کار هستند برای جامعه وکالت شناخته بشوند. 
برگرفته از وب سایت سیمرغ عدالت