اویس حامد توسلی ( کارشناس ارشد حقوق بین الملل )
انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد با همکاری خانه ی اندیشمندان علوم انسانی ، چهارشنبه هشتم آذر یک نشست علمی – تخصصی با موضوع " بررسی مسائل حقوقی شصت و هفتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد" برگزار نمود.
این نشت در خانه ی اندیشمندان علوم انسانی واقع در خیابان ویلا برگزار و از ساعت 15 تا 18 به طول انجامید. برجسته ترین اساتید حقوق بین الملل از جمله دکتر جمشید ممتاز، دکتر محمد رضا ضیایی بیگدلی، دکتر بهروز اخلاقی و دکتر ابراهیم بیگ زاده در این نشت حضور داشتند.
جلسه با سخنان کوتاه دکتر ضیایی بیگدلی آغاز شد. ایشان به این نکته اشاره نمودند که انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد در طول یازده سال فعالیت خود توانسته به صورت مداوم بر توانا یی های خود به عنوان یک انجمن علمی بیفزاید.
از دیگر سخنرانان این نشست جناب آقای بقایی هامانه از کارکنان وزارت امور خارجه بودند. تمرکز سخنان ایشان بر مباحث حقوقی مطروحه در کمیته ی ششم مجمع عمومی ملل متحد بود. از جمله این این مباحث می توان به حقوق دریا ها، اقدامات ضد تروریسم، جلوگیری از تعرضات به نمایندگی های دیپلماتیک و کنسولی و دامنه ی اِ عمال اصل صلاحیت جهانی اشاره نمود.
آقای بقایی هامانه همچنین نسبت به تهیه ی پیش نویس یک قطعنامه توسط کمیته ی سوم مجمع عمومی سازمان ملل متحد در خصوص نقض حقوق بشر در ایران، انتقاد نمودند.
سخنران اصلی این نشست، دکتر جمشید ممتاز سخنان خود را با تجلیل از خانم دکتر نسرین مصفا بنیان گذار انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد آغاز نمود. ایشان سپس به نقش کمیسیون حقوق بین الملل به عنوان یکی از ارکان مجمع عمومی سازمان ملل متحد پرداخته و افزودند این کمیسیون مسئولیت تدوین و توسعه ی حقوق بین الملل را بر اساس ماده ی سیزده منشور سازمان ملل متحد بر عهده دارد. دکتر ممتاز این سئوال را طرح نمودند که کمیسیون حقوق بین الملل در طول سی سال گذشته برای تنظیم گزارشات و تهیه ی طرح های خود از چه ابزاری استفاده می کند و یا به عبارتی این کمیسیون برای تدوین و ساخت حقوق بین الملل از چه مصالحی بهره می جوید؟
ایشان در پاسخ به این سئوال به این نکته اشاره کردند که هرچه زمان به پیش می رود، کمیسیون حقوق بین الملل به استفاده از دو منبع حقوقی علاقه ی بیشتری نشان می دهد و آن منابع عبارتند از آرای دیوان بین المللی دادگستری و آرای محاکم منطقه ای و مصوبات ارگان های کنترلی کنوانسیون های حقوق بشری.
وی افزود توسّل به آرای دیوان بین المللی دادگستری در سال های اخیر بسیار پر رنگ تر شده است و از طرفی فعالیت های خود دیوان نیز گسترده تر از پیش شده و از اینرو آورده های این نهاد بیش از پیش مورد توجه کمیسیون حقوق بین الملل قرار می گیرد.
وی در ادامه افزود اگر چه توسّل به آرای دیوان بین المللی دادگستری در سال های اخیر افزایش یافته، امّا این پدیده امری جدید نبوده و از سال های قبل نیز وجود داشته است. در حالیکه استفاده ی کمیسیون حقوق بین الملل از آرای محاکم منطقه ای و تصمیمات ارگان های کنترلی کنوانسیون های حقوق بشری امری کاملاً جدید است.
ایشان در بخش دیگری از سخنان خود به آورده های دیوان ایران و آمریکا اشاره نموده و متذکر شدند که کمیسیون حقوق بین الملل از این موارد نیز در خصوص بحث اخراج بیگانگان سود جسته است.در پایان این نشست حدود یک ساعت نیز به پرسش و پاسخ میان دانشجویان و اساتید اختصاص یافت.
روزنامه اعتماد 12/9/91