میرمحمد صادقی: بازدارندگی دیوان کیفری بینالمللی مهمتر از آمار رسیدگیهایش است
همزمان با دهمین سال تاسیس دیوان کیفری بینالمللی، اساتیدی همچون علی آزمایش، محمدعلی اردبیلی، محمدجواد شریعت باقری، حسین میرمحمد صادقی و غیره در همایشی در دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی به بررسی نقش و جایگاه دادگاه لاهه در دعاوی بینالمللی پرداختند.
به گزارش خبرنگار حقوقی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در ابتدای این مراسم حسین میرمحمد صادقی عضو هیات علمی دانشکده شهید بهشتی با طرح موضوعی با عنوان «دادگاه کیفری بینالمللی و بیکیفری» با بیان اینکه دادگاه کیفری بینالمللی که 10 سال از تاسیس آن میگذرد دادگاهی است که تحول بزرگی در حقوق بینالملل بوجود آورده است، افزود: این دادگاه پس از تاسیس اصل سازمان ملل متحد به گونهای تلاش کرده که خارج از قدرتهای بزرگ باشد و افراد را به دلیل جنایات به پای محاکمه بکشاند.
وی ادامه داد: در سال 1948 کمیسیون حقوق بینالملل مسئول بود که چنین اساسنامهای را تشکیل دهد، در کنفرانس رم این اتفاق افتاد و طی چهار سال 60 دولت در این دادگاه به کار خود مشغول شدند. اکثر افراد فکر میکردند بعد از تاسیس سازمان ملل متحد دیگر جنایتی رخ نمی دهد در صورتی که برعکس آن اتفاق افتاد.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه این دادگاه از جهات مختلف منحصر به فرد است، خاطرنشان کرد: دایمی بودن آن و اینکه موقت به زمان و مکان خاصی نیست از بارزترین ویژگیهای این دادگاه است. این دادگاه همیشه یک طرف پیروز ندارد. چه بسا زمانی برسد که تشکیل دهندهگان آن اگر خلافی انجام دهند مورد بازخواست قرار گیرند.
وی با بیان اینکه شاید از نظر عملکردی این دادگاه در این 10 سال انتظارات را آنگونه که باید، برآورده نکرده است، گفت: اما مهمتر از همه آن اصلی است که جنایات بین المللی به دست فراموشی سپرده شود و یا انتقام گیری از بین برود ولی این دادگاه حداقل میتواند جنبه بازدارندگی را که بیشتر از آمار مدنظر است را تامین کند.
میرمحمدصادقی در پایان همایش نیز طی سخنانی در موضوع دادگاه کیفری بینالمللی و بیکیفری که در راستای آرزوی دیرینه بشر تشکیل شده است، گفت: بشر به استناد قدرتی که دارد مرتکب جنایات میشود و در عین حال گاهی اوقات بدون کیفر میماند. درست است که به دلیل صلاحیت ذاتی که این دادگاه دارد هر جنایتی قابل بررسی نیست اما در سالهای گذشته حداقل به چند مورد از جرایم رسیدگی شده است.
وی با بیان اینکه مساله دومی که ایجاد خلاء میکند، این است که آیا دادگاه میتواند براساس صلاحیت جهان مواضع خود را مشخص کند، گفت: اینکه جرم چه باشد و فرد مجرم تبعه کدام کشور باشد در این دادگاه مهم نیست. این موضوع از سوی دولتهای قدرتمند (آمریکا، روسیه و چین) مورد مخالفت قرار گرفت زیرا میگویند این عمل به نفع کشورهای جهان سوم نیست.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در پایان با بیان اینکه بی کیفر ماندن همچنان اجتناب ناپذیر است، گفت: اختلافات ذاتی گاه باعث می شود از اجرای قوانین جلوگیری شود و در این دادگاه مهم این است که توانستهایم به رویای بشری جامع عمل بپوشانیم و دیگر دوران محاکمه نشدن به پایان رسیده است و این میتواند از اصل آمار مهمتر باشد.