دکتر ناصر کاتوزیان با تشریح نحوه و علت کشته شدن حضرت عیسی (ع) و سقراط در طول تاریخ از قضات خواست که تا در مفاهیم نظری دقت و عدالت داشته باشند و مفاهیم نظری را با دید وسیع و با توجه به ندای درون نه بالاتر از قانون بلکه در کنار قانون ببینند و به کار بندند.این حقوقدان طی سخنانی درهمایش قضات که در سالن اجتماعات دادگستری البرز برگزار شد، گفت: خیارعیب، یکی از انواع خیار در فقه و حقوق اسلامی است که بر اساس آن در صورت معیوب بودن شیء مورد معامله خریدار حق بر هم زدن معامله را دارد. کاتوزیان افزود: به عبارت دیگر این خیار در جایی ایجاد می‌شود که مشتری کالایی را که معیوب است، خریداری کرده‌است. به‌موجب مواد 423 و 424 قانون مدنی ایران، «خیار عیب وقتی برای مشتری ثابت است که عیب مخفی و موجود در زمان عقدباشد. درباره مفهوم عیب گفت‌وگو بسیار شده‌است. این استاد حقوق تصریح کرد: مشهور فقها معتقد هستند که «هر فزونی و کاستی از اصل خلقت عیب است.»
این استاد دانشگاه با توجه به جمع این چند نظر گفت: عیب، نقصی است که از ارزش کالا یا انتفاع متعارف آن بکاهد.طبق قانون، خیار عیب وقتی برای مشتری ایجاد می‌شود که عیب پنهان باشد و عیب در زمان عقد وجود داشته باشد. وی ادامه داد: بنابراین قانون‌گذار دو شرط را برای خیار عیب مؤثر قرار داده‌است .
1)مخفی بودن عیب، زمانی است که مشتری به وجود عیب جاهل باشد اعم از این که این عدم علم ناشی از آن باشد که عیب واقعاً مستور بوده‌است یا اینکه ظاهر بوده ولی مشتری ملتفت آن نشده‌است.
2)موجود بودن عیب حین عقد، هر چند عیب باید در زمان بیع وجود داشته باشد اما با این وجود ۳ استثنا در این مورد وجود دارد. این حقوقدان در توضیح ایرادات این قانون گفت: اول عیبی که بعد از بیع و قبل از قبض در مبیع حادث شود در حکم عیب سابق است .دوم اگر عیب حادث بعد از قبض در نتیجه عیب قدیم باشد، مشتری حق رد (زیان دیده از خیار عیب برخوردار است) را نیز خواهد داشت. کاتوزیان در ادامه توضیح داد: عیب دیگری که در اینجا مطرح می‌شود این است که بعد از قبض و در زمان، خیار مختص مشتری ایجاد شود در حکم عیب سابق است و مشتری از خیار عیب برخوردار است. در خیار عیب زیان‌دیده ۲ اختیار دارد. اول اینکه زیان دیده می‌تواند برای جبران زیان خود تمام قرارداد را فسخ کند و دوم ، زیان‌دیده می‌تواند عقد را قبول کند و مابه‌التفاوت قیمت مبیع معیوب با قیمت مبیع سالم که در اصطلاح به آن ارش گفته می شود، مطالبه کند. این حقوقدان در تشریح ماده مذکور با اشاره به کارآمدی این ماده قانونی در ادوار گذشته و دوره‌هایی از تاریخ زندگی انسان که جامعه تعریفی ساده داشته است، اذعان کرد: با توجه به تغییرات جهان و پیچیده شدن سبک تولید و زندگی و همچنین تغییر جهت قانون از سمت حمایت از سرمایه و سرمایه گذار به سمت حمایت از مصرف کننده و تعادل بین این دو، ماده قانونی تعریف شده به این شکل قبل قابل اجرا نیست. این استاد دانشگاه افزود: امروزه کالاهایی که تولید می شود دارای قطعات بسیاری است که بعضاً این قطعات را شرکت های فرعی و یا شرکت‌هایی از زیر مجموعه شرکت اصلی تولید می کنند. به عنوان مثال در تولید یک خودرو حداقل بیش از 100 شرکت زیر مجموعه نسبت به تولیدات قطعات این خودرو اقدام می‌کنند و یا کالاهایی شبیه به این. کاتوزیان ادامه داد: نظربه اینکه تحویل کالا از یک شرکت صورت می گیرد و لذا تهیه کنندگان قطعات این کالا برای طرف مقابل یا مشتری مشخص نیست، و با توجه به اینکه امروزه در تولید کالاها افراد و دستگاه های متعددی در حال فعالیت‌اند و زنجیر وار این کالاها به هم مرتبط هستند لذا در صورت بروز یک عیب ممکن است عوامل دیگر هم دخیل باشند و معلوم نشود این عیب از چه ناحیه ای به وجود آمده است. وی توضیح داد: در خیار عیب کالاهایی که تولید و تحویل مشتری می‌شوند فروشنده و یا سازنده و یا تحویل دهنده باید ضمانت و تضمین تمام قطعات کالا که توسط افراد زیر مجموعه و یا خارج از آن شرکت تولید شده را بر عهده بگیرد.
روزنامه قانون 27 آذر
و وبسایت جامعه وکلای پیشرو